Robin Hoefbevangen pony

Deze informatie is een uittreksel uit het multimedia-pakket "Natuurlijk Bekappen".

!	De praktijkvoorbeelden hieronder zijn voorzien van een uitleg die betrekking heeft op de specifieke situatie, maar de algemene theorie en technieken worden hier niet volledig uitgelegd. Raadpleeg het multimedia-pakket Natuurlijk Bekappen voor meer informatie.

3 juli 2004

Op 3 juli werden we gebeld door iemand die een natuurlijke hoefsmid zocht. Ze had iets gelezen op paardnatuurlijk over natuurlijk bekappen en zocht iemand die dat kon doen. Ze wist niet dat wij de makers van paardnatuurlijk zijn dus dat was in deze omstandigheden een welkome verrassing.

De situatie zelf was echter niet zo vrolijk: De pony Robin was ernstig hoefbevangen, dit was al eerder gebeurd en de traditionele bekappingen werkten niet echt bevredigend. Robin kon nauwelijks meer staan, op deze foto's zie je hoe we hem aantroffen: Liggend, en wanneer hij ging staan ging hij in de typische hoefbevangenheid-pose staan met de voorbenen naar voren om de voorkant van de voorhoeven te ontlasten, en de achterhand ver onder het lijf om zoveel mogelijk gewicht van de pijnlijke voorhand over te nemen.

De witte lijn (hier zwart want hij is afgestorven) was ernstig verbreed. Op deze foto zijn twee streepjes gezet: de ene waar de zool ophoudt, de andere waar de hoefwand begint. Ertussen zit de witte lijn die niet meer dan 2 milimeter breed hoort te zijn. De hoefwand heeft hier dus losgelaten van het hoefbeen.

Bekappen onder deze omstandigheden is geen pretje, voor zowel het paard niet als voor de bekapper. Robin kon amper staan, laat staan netjes en geduldig een hoefje geven. De taktiek was "hit and run": snel een hoefje optillen en gedurende een paar seconden zoveel mogelijk doen. Bovendien stond Robin op drassige bosgrond waardoor na iedere rustperiode de hoeven weer vol bosgrond zaten.

Nu was dit niet een normale, volledige bekapping: Doel op dat moment was slechts om zoveel mogelijk de pijn te verlichten en verdere schade te voorkomen. Allereerst werden de hielen zoveel mogelijk ingekort waarbij er een nieuw grondvlak werd gemaakt dat vanaf de hielen tot ongeveer de punt van de straal liep. We deden dit hierom:

• Het gedeelte van de hoef dat voor de straal zit wordt als het ware opgewipt. De pijnlijke voorkant van de hoef wordt dan ontlast en de pony kan makkelijker staan. Bovendien zorgt het loskomen met de grond van de voorkant van de hoef dat de witte lijn niet verder scheurt en/of nieuw hoefweefsel niet direct onder grote druk komt te staan.
• Door de lagere hielen wordt het van voren omlaagzakkende hoefbeen terug in een parallele positie met de grond geplaatst. Er is dan minder kans op zoolperforatie en de krachten op de witte lijn worden minder groot. Wat we in feite doen is niet het hoefbeen laten roteren maar de gehele hoefwand laten roteren. Het hoefbeen blijft dan in ieder geval op zijn plaats, en nieuw te groeien hoefwand zal deze lijn blijven volgen.

Verder hebben we de hoefwand aan de voorkant van de hoef korter gemaakt en afgerond. Ook weer om te voorkomen dat Robin op de hoefwand kon staan of afwikkelen, wat niet alleen pijnlijk zou zijn maar het herstel ook zou tegenwerken.

Uiteraard hebben we samen met de eigenaresse gezocht naar de reden van de hoefbevangenheid. Doorgaans is er wel een duidelijke reden aan te wijzen zoals voedingsproblemen en dergelijke, maar in dit geval bleef de oorzaak duister. Sommige ponies kunnen erg makkelijk hoefbevangen raken en Robin is er daar helaas een van.

Na enkele dagen liep Robin al weer veel beter - veel sneller dan bij voorgaande keren dat hij hoefbevangen was - en hebben we de bekapping verder kunnen voltooien. De hielen werden nog ietsje lager gezet en ook de achterhoeven konden we nu bekappen. Robin ging daarna met sprongen vooruit en we adviseerden om hem zoveel mogelijk te laten lopen, liefst over harde ondergrond.

18 augustus 2004

Robin kwam lopend (3 Km) hierheen! Het was een goede oefening - veel beweging is noodzakelijk voor de genezing - en een bewijs dat het nu veel beter met hem gaat. Hij liep nog wel gevoelig maar aan alles was te zien dat hij geen ernstige pijn meer had. Ook kon hij nu weer normaal staan (vergelijk deze foto maar eens met de foto van 3 juli).

De hoeven van Robin tonen alle kenmerken van recente hoefbevangenheid:

• Er zit een horizontale spleet in de hoefwand. Duidelijk is dat bij deze hoef de ontsteking tot een abces heeft geleid bij de kroonrand, niet ongebruikelijk na acute hoefbevangenheid. Tijdens de ontsteking is de aanmaak van nieuwe hoefwand even stil komen te liggen waardoor er een horizontale spleet in de hoefwand is ontstaan.
• Er zit een "knik" in de hoefwand. Het gedeelte onder de knik is de hoefwand die tijdens de bevangenheid los heeft gelaten van het hoefbeen. Het gedeelte boven de knik is nieuw gegroeide hoefwand die nu weer keurig het hoefbeen volgt.
• Aan de voorkant van de hoefwand zien we "ribbels" in de hoefwand. Omdat de losgelaten hoefwand in de kroonrand drukte is de groei van nieuwe hoefwand chaotisch verlopen. Het nieuwe gegroeide stuk hoefwand zit nu weer vast aan het hoefbeen en de groei verloopt nu weer normaler.
• De "groeiringen" in de hoef zijn aan de achterkant van de hoef breder dan aan de voorkant. Dit komt doordat de hoef versneld is gaan groeien maar aan de voorkant om voorgaande reden niet zo snel kan meekomen.

Het is belangrijk dat het paard niet op de hoefwand loopt. Dit is niet alleen pijnlijk maar zorgt ook steeds weer voor een overbelasting van de verbinding tussen de hoefwand en het hoefbeen. Om die reden raspen we minimaal iedere week de hoefwand bij zodat deze los van de grond blijft, ook tijdens de afwikkeling!

De bekapping werd voortgezet op dezelfde manier: De hielen werden weer wat lager gezet en aan de voorkant werd de nu ietwat uitstekende hoefwand verticaal afgeraspt. Wat op de foto wit eruit ziet is de ongepigmenteerde hoefwand, het gedeelte daaronder dat tot de grond reikt zijn de overblijfselen van de nu afgestorven witte lijn.

Toegegeven, op de foto, gemaakt met de camera op de grond, ziet het er best eng uit. Bedenk echter dat deze hoefwand los zit, en dat net als bij een loszittende vingernagel het pijn doet als je hem op probeert te lichten. Dit laatste is wat er gebeurt als het paard erop moet staan of tijdens het lopen erover afwikkelt. Niet alleen is het pijnlijk, maar het oefent ook grote druk uit op het gedeelte hogerin de hoef waar de hoefwand nog wel vast zit. Dus, net als wat je zelf zou doen als je vingernagel los zit: zo kort mogelijk afknippen en hopen dat het losse stuk zo snel mogelijk uitgroeit.

Direct na deze bekapping liep Robin weer beter dan ervoor. Het was goed zichtbaar dat het afwikkelen hem nu minder moeite kostte...

Het lijkt tegenstrijdig om bij hoeven met zo'n vooruitstekende toon de hielen lager te zetten zodat de hoef nog schuiner wordt. Bedenk echter dat wat je aan de buitenkant ziet niet "de hoef" is maar slechts de hoefwand die heeft losgelaten. Als je een rontgenfoto zou maken van deze hoef dan zou je zien dat het hoefbeen geroteerd is, en dat het hoefbeen door deze manier van bekappen in de juiste positie blijft. Het is nu eigenlijk de hoefwand die geroteerd is, maar die groeit langzaam maar zeker uit. Als de "knik" tot aan de bodem is gegroeid zie je ineens weer een normale hoef met een normale stand. We hopen dat in opvolgende fotosessies te kunnen laten zien...

Insulineresistentie Robin raakte zonder aanwijsbare oorzaak meerdere keren hoefbevangen. We hebben daarom de dierenarts gevraagd om het glucose- en insulinegehalte te meten. Als controle hebben we twee van onze eigen paarden aan precies dezelfde metingen onderworpen. Alle paarden kregen twee uur van te voren een normale hoeveelheid hooi aangeboden. Van de dierenarts kregen we onderstaande waarden terug: Paard Glucose Insuline Jack 4.1 mmol/L 9,7 mU/L Baladeika 3.8 mmol/L 5,1 mU/L Robin 6.6 mmol/L 41,6 mU/L Alle paarden hebben een normaal glucosepeil. Alleen heeft Robin om dat glucosepeil te handhaven een hoeveelheid insuline nodig die veel hoger is dan normaal. Hiermee is aangetoond dat Robin, geheel volgens onze verwachtingen, lijdt aan insulineresistentie...

December 2005

Ondanks alle goede verzorging raakte Robin meerdere keren opnieuw hoefbevangen. Sinds de eerste keer dat Robin hoefbevangen raakte hebben we weer veel meer nieuwe informatie gekregen. Zo hebben we onder andere geleerd dat insulineresistentie een kwaal is waaraan vele paarden lijden, en die onder andere de kans op hoefbevangenheid enorm verhoogt. Om die reden hebben we besloten om bij Robin een onderzoek te laten doen naar zijn glucosestofwisseling. Inderdaad bleek hieruit dat Robin lijdt aan insulineresistentie.