We hebben Khani (Arabier, hengst geboren in 2002 V:Kubay Khan (Kubinec) M: Zarantha (Anthal)) in 2004 gekocht toen hij twee jaar oud was. Hij is niet gecastreerd. We hebben inmiddels wel vasectomie laten doen omdat we niet meer dan twee veulens wilden en we hem wel gewoon bij de merries wilden hebben staan.
Sinds hij bij ons kwam in 2004 hebben we uiteraard van alles met hem gedaan. Hier volgt een beschrijving van ons "inrijdproces". Het is een proces dat al is gestart vanaf het moment dat we hem thuis kregen, er zitten jaren indirect werk in. Geen doelgericht, prestatiegericht werk maar gewoon zo af en toe wat leuke oefeningetjes die het "echte" inrijden later gemakkelijker maken. Als je zelf een jong paard hebt, is dit naar onze mening echt de allerfijnste manier van inrijden. Geen stress, geen overhaaste dingen, geen grote stappen. Gewoon heel geleidelijk steeds een stapje meer, zodat je er later gewoon op kunt klimmen zonder dat het paard dit ervaart als een Big Thing.
Waarom zou je in vredesnaam je paard laten inrijden door iemand die hem niet kent, geen eeuwen de tijd heeft om hem te leren kennen maar alles snel binnen een bepaalde termijn moet hebben gedaan? Waarom is het "laten inrijden door een professional" zo normaal...? Voor velen is dat waarschijnlijk omdat we met zijn allen denken dat een paard eng is om in te rijden, dat het gaat bokken en steigeren en rennen. Of dat je het paard 'verpest' als je het verkeerd doet. Als je goed nadenkt over wat je doet, veel hebt gelezen over hoe paarden leren, veel tijd uittrekt om bij je paard te zijn, dan is dit absolute onzin en is de kans juist veel groter dat je een verpest (gestrest) paard terug krijgt als je hem laat inrijden dan wanneer je het gewoon in alle rust zelf doet. Bokken, steigeren en ongecontroleerd rennen gebeurt alleen als je te snel gaat, stappen overslaat en niet de tijd neemt die nodig is!
Oke, hier dan een globale beschrijving van de manier zoals wij Khani hebben "ingereden".
We begonnen natuurlijk met simpel grondwerk; friendly game, wijken voor druk en suggestie, circling game enz. Allemaal Parelli-gebaseerd. Hij heeft hiermee een fijne basis gekregen en is attent en lief in de omgang, komt graag naar je toe op lichte suggestie, is beleefd en meewerkend en bijt of trapt never ever meer (jaja, ook al is ie hengst, toen we hem kregen beet hij wel maar dat hebben we snel opgelost.
Na de allereerste en nodige basis zijn we spelenderwijs steeds iets verder gegaan; dekje op als hij stil staat, zadel erbij, zorgen dat hij er een positieve associatie mee krijgt en weer af zonder verder iets te vragen. De keer erna het zadel iets langer op, ook tijdens het grondwerk. Eerst zonder, daarna met stijgbeugels. Alles in kleine stapjes waardoor er nooit een 'oh my god dit is eng'-punt kwam.
De keer daarna het zadel op tijdens een van onze vele fiets- en wandeltochten buiten over de weg en later door het dorp. We zijn al begonnen met het zadel toen hij twee jaar oud was, en hebben dit gewoon af en toe soms met een paar maanden ertussen weer herhaald. Al met al is hij zo heel gewoon geworden met het zadel en accepteert het als een normaal ding dat niets engs inhoudt.
We nemen onze paarden ook van jongs af aan in hun eentje mee naar buiten. Afhankelijk van het paard in kwestie (en de achterblijver) moet je dit echt heel langzaam opbouwen. Als je de stappen maar klein genoeg maakt en je zorgt dat je goed gedrag beloont en ongewenst gedrag niet, dan komt dat vanzelf goed. Er zijn ontzettend veel paarden die niet in hun eentje van huis af willen maar als je dat gewoon veel oefent, dan wordt het gewoon voor ze (zelfs voor stresskippen) en raken ze er niet door in de stress.
Er echt op zitten en rijden hebben we echter nog een hele tijd uitgesteld omdat een paardenrug zo kwetsbaar is en de wervels nog zacht en niet volgroeid zijn. Gelukkig wisten we dit, en hebben we de rug van Khani niet door onwetendheid al op driejarige leeftijd al slechter gemaakt door er vanaf die tijd al op te rijden (*noot achteraf: weer later leerden we dat de rug zelfs nog later volgroeid is en met onze veulens Camee en Khabal hebben we nog langer gewacht voordat we er voor het eerst op gingen zitten!!!).
Ik heb wel al vanaf twee/driejarige leeftijd zo af en toe over zijn rug heen gehangen. Terwijl ik er overheen gebogen stond (op een stoel) zwaaide ik mijn armen aan de andere kant, krabbelde hem aan de andere kant enzovoorts zodat hij eraan wende dat hij daar ook iets kon zien en voelen, net zoals wanneer je op een paard gaat rijden. Ook heb ik naast hem, op de zadelplaats op en neer gesprongen zodat hij daar niet meer bang voor was (handig als je later op wilt stijgen zonder dat je paard daarvan schrikt. Dat je wat voor joker staat zo springend naast je paard, ach who cares.
Ondertussen hebben we ook een keer voor de grap een grote knuffel op hem gebonden: Bugs Bunny. Met deze bunny op zijn rug hebben we wat grondwerk gedaan, en heeft hij zelfs gedraafd. Bugs zijn armen en benen zwaaiden op een neer, maar Khani was voldoende gedesensibiliseerd dat hij daar niet warm of koud van werd (de kans dat hij schrikt door een ruiter die per ongeluk met een arm zwaait is dus ook niet zo groot).
Tijdens de wandel- en fietstochten heb ik hem stemcommando's geleerd. Stap, draf, galop en Ho. Heel basic, maar het zat er perfect in en dat is heel handig voor als ik er later op zal klimmen. Dan komen teugelhulpen namelijk toch anders door dan wanneer je ernaast staat, dus is het handig dat hij al vertrouwd is met die stemhulpen.
Het wijken voor druk is verder uitgebouwd in de one rein stop; als ik mijn hand over de teugel laat glijden beweegt hij zijn hoofd in de richting van mijn hand, tegen zijn bovenlijf. Hiermee is de "noodrem" geïnstalleerd. Ook wijken voor 'been' (druk met de hand) goed aangeleerd zodat dit ook al logisch voor hem is als ik er op ga zitten.
Behalve de dingen die ik hierboven beschrijf hebben we nog veel andere dingen gedaan: samen gezwommen, door het huis gebanjerd, lange wandel- en fietstochten gemaakt met allemaal (spannende) oefeningen onderweg, en grondwerk gedaan zonder halster of touw (parelli-programma). Ook trailerladen oefenen is perfect om vertrouwen op te bouwen. Allemaal dingen om tijd met elkaar door te brengen en spelenderwijs meer vertrouwd met elkaar te raken. Alles wat ik hierboven beschrijf, beslaat een periode van drie jaar. Het kan heus allemaal veel sneller zonder dat dit belastend is voor het paard, maar Khani was toch nog zo jong dus zagen we geen enkele reden om het sneller te doen dan we deden want voordat hij vijf was wilden we er niet op. (*inmiddels zou ik zeker tot 6 jaar wachten voordat ik erop zou gaan en met onze veulens hebben we zelfs tot 7 jaar gewacht)
Stukje op 23 april 2007: We hebben 8 april voor het eerst buiten gereden met Harisha en Khani. Dat ging heel goed, alsof Khani nooit wat anders had gedaan. Die eerste keer hebben we alleen gestapt. Inmiddels hebben we hierna alweer een paar keer in het bos gereden. De tweede keer hebben we een stukje gedraafd (hij vond het normaal en geen punt, 'drrraf' zit nou eenmaal allang in zijn systeem en 'hoo' ook dus er was niks nieuws voor hem en hij had vol vertrouwen in mij op zijn rug blijkbaar). De derde keer hebben we ook een stukje in galop gedaan en hij bleef ook in deze gang heel controleerbaar en beheerst. (wat zittie lekker!!!)
Zo zijn we doorgegaan, af en toe wat in de bak oefenen maar vooral lekker buiten in het bos. De stemhulpen zijn niet meer nodig, hij reageert op inademen (actieve zit aannemen) om te versnellen en uitademen (ontspannen) om te versnellen en vertragen. Wel vind ik het nog steeds leuk om te vragen "Zullen we een galopje doen?" want hij springt dan heerlijk aan in galop zo van "Yes, zin in!". Het is een heerlijk paard.
Met de veulens Camee en Khabal hebben we het exact zo gedaan als hierboven, behalve dat we er nog later pas op zijn gaan zitten omdat we toen geleerd hadden dat de ruggenwervels nog langer tijd nodig hebben om volgroeid te raken. Een mens op een rug is een behoorlijke belasting omdat de rug horizontaal is dus voordat de botten hard zijn is het niet verstandig om erop te gaan zitten als je het belangrijk vindt dat het paard op latere leeftijd ook nog fit is. Als je later begint, is de kans groot dat je er aan het einde veel extra jaren bijkrijgt!
De allereerste keer dat ik "echt" op hem zat ;-) Het is dat ik hem nog te jong vind maar anders zou ik er nu al graag op rijden, hij is nu (2006) vier jaar. Hij is spelenderwijs al bijna compleet "beleerd", hij kent in feite alles al zonder dat ik er echt gericht op heb getraind om hem in te rijden.
Samen slapen dan maar, wachten tot hij oud genoeg is zodat ik op hem kan rijden ;-)
Hier draaft hij met BB op zijn rug. Dit was in 2005 hij was toen dus drie jaar.
30 maart 2007 Hier sta ik voor de zoveelste keer naast Khani, om er gemakkelijk overheen te kunnen gaan hangen. Hij is hier vijf jaar en als hij relaxt is en blijft wil ik er vandaag voor het eerst echt op gaan zitten. Als hij laat merken dat hij er nog niet klaar voor is doe ik dat natuurlijk niet.
Even checken wat hij nu van mijn gewicht vindt. Je ziet dat hij het nog wel goed oplet, maar hij vindt het niet echt erg. Let ook op zijn linkerachterbeen dat net als op de vorige (en volgende) foto op rust staat.
Hij bleef mooi stil staan, dat beloon in door weer op mijn eigen benen te gaan staan
Nog een keer hangen, nu vanaf de andere kant zodat hij beide kanten even normaal vindt. Ik krabbel hem hier in zijn hals, dat vindt hij lekker zoals je ziet en werkt dus als beloning. Het gewicht wordt iets positiefs in plaats van iets vervelends. Als een paard krabbels of 'rust' geen beloning vindt, kun je hem ook gewoon wat lekker geven natuurlijk. Zorg wel dat hij rustig stil blijft staan
Ja ja, en nu er echt op! Leuk, dat moment. Hij blijft gewoon staan en vindt het zelfs aangenamer en normaler dan wanneer ik er zo op hang in plaats van zit. (logisch eigenlijk ook wel, want zo ben ik natuurlijk veel meer in balans) Zoals je in het lange verhaal hierboven hebt kunnen lezen, is er veel voorbereidend werk aan vooraf gegaan. Het is geen kwestie van hup hup hup, nee, we hebben er een heleboel tijd in gestopt en heel veel heel vaak eventjes gedaan zodat het paard het helemaal niet gek vindt allemaal en er een goede vertrouwensband is
Gaaaaaaaaaaaaaaaaaap, waar maken jullie je druk om??? Ik blijf wel staan hoor. ;-)
Frans krabbelt Khani, weer zodat hij dit alles als positief ervaart. We vragen niks van hem, het enige wat hij hoeft te doen is stilstaan. Het enige wat wij moeten doen is ervoor zorgen dat hij ontspannen is en dat hij dit niet vervelend of zelfs leuk vindt, en de volgende keer weer rustig zal zijn.
Eventjes naar achter leunen om hem bij zijn staart te krabbelen. Hierdoor went hij er ook aan dat het gewicht een beetje kan veranderen. Zijn been staat op rust, hij vindt het wel goed allemaal.
Khani lijkt hier te denken dat het een goed moment is om een tukkie te doen, hij kan nu toch niet naar zijn merrie Harisha, en heeft dus eigenlijk niet veel beters te doen. Perféct dat hij zo mooi rustig blijft staan. Het laat zien dat we geen stappen hebben overgeslagen en dat hij hier aantoe is. Op zo'n moment is de verleiding groot om ook even te gaan stappen "want het gaat zo goed", maar dat doen we niet. Juist omdat het zo goed gaat sluiten we nu af, ik stap af en Khani mag weer naar zijn merrie, en denkt dat een zadel met iemand erop betekent dat hij mag stilstaan en slapen. Dat is ook wat we willen; een paard dat rustig en ontspannen wordt inplaats van zoals je vaak ziet hyper en druk.
5 april 2007 We hebben nog een aantal keer geoefend met het opstijgen en rustig blijven zitten en niks vragen. Daarna hebben we terwijl Frans ernaast liep met een touw wat oefeningen gedaan zoals gaan stappen en weer stoppen, bochtjes maken, one rein stop oefenen enzovoorts. Vandaag is Khani goed genoeg gewend om zonder het 'veiligheidstouw' te kunnen staan.
Dit is de eerste keer dat we echt samen rijden. In stap natuurlijk. We zullen ook blijven stappen totdat alle besturing er perfect inzit. De kudde heeft Khani uitgetest terwijl ik op hem zat; ze gingen ineens allemaal als een gek in galop, op zo'n twee meter afstand, voor zijn neus voorbij. Ik ben trots op hem, want het enige dat ik hoefde te doen was heel lichtjes de teugel optillen zo van "jij mag blijven staan hoor", dat was genoeg.
Met Harisha (en later ook Khabal en Camee) ging alles het exact hetzelfde, net zo gemakkelijk en rustig allemaal. Terwijl Harisha en Camee beiden een vele malen nerveuzer type paard zijn. Het is echt maar net hoe je alles voorbereidt... Doe je het goed, stapje voor stapje dan komt er geen stress bij kijken, ook niet bij drama-queens.
De slaappauze is voorbij ;-) Na het zitten en stappen gaat Frans wat spelen met Khani en Harisha, los in de bak. Khani moet zijn energie even kwijt! Het is van zichzelf een actief paard dat vaak 'zomaar' de bak rondsjeest. Die actie bewaren we vooralsnog nog maar even voor na het rijden.
zondag 8 april 2007, het is prachtig weer, Khani heeft nog geen stap verkeerd gedaan in de bak (hij doet het echt erg goed allemaal en leert super snel, nou ja, eigenlijk kent hij alles al dus dat is ook niet zo raar). We hebben zin om naar buiten te gaan, het bos in. We gaan met Harisha en Khani, we kunnen gewoon rijdend naar het bos maar we gaan met de trailer. Harisha is hengstig, dat geeft wel een extra dimensie aan het trailerladen (waarom zijn er geen dubbeldekkers? ;-)) Khani wil natuurlijk liever erop dan ernaast, maar hij gaat er toch maar gewoon naast staan. Hij weet ook best dat het de bedoeling is dat hij zijn aandacht bij ons houdt en niet bij Harisha als we met hem bezig zijn. Wat ze samen in de weide doen moeten zij weten maar dat hoeft niet als wij iets met hen aan het doen zijn.
Toen Khani de trailer net uit was schreeuwde hij de longen uit zijn lijf, niet normaal meer. Gelukkig hield dit wel snel op. In het bos gaan we eerst wandelen totdat beide paarden ontspannen zijn. Ik had tevoren ook bedacht dat ik alleen op Khani zou gaan zitten als hij goed zou aanvoelen, anders niet. Het is nog maar drie dagen geleden dat ik er voor het eerst zelf mee de bak rondstapte, dus het zou achterlijk zijn om erop te gaan als hij zenuwachtig is. Dat was hij na een stuk wandelen helemaal niet meer, dus ik ben erop geklommen (en wat bleef ie mooi stil staan :-)). Op het moment van deze foto hebben we nog maar zo'n 100 meter gestapt. Ik ben trots op hem! Wat een kerel, hij doet alsof hij nooit wat anders heeft gedaan. Hij loopt in ferme stap met het hoofd mooi laag voor Harisha uit, precies daar waar ik dat graag wil. Hij doet onder het rijden geen enkele poging om Harisha te versieren, en loopt echt in een super tempo zonder aarzelingen voorop. Mijn aanwezigheid op zijn rug vindt hij zo te voelen en te zien volkomen normaal.
We vergeten onszelf natuurlijk ook niet ;-) Een wijntje om het te vieren!
Zomer 2009, Khani heeft inmiddels al meer ervaring en is een geweldig rijpaard. Het is puur genieten om met hem de bossen door te rijden. Khani en ik zijn ook meegeweest met een NVVR-dagtocht ("o neeeeeeee, je rijdt toch niet op een HENGST, zonder bit??? Mijn merrie is hengstig!!! Paniek Peeuw..." De tocht ging hartstikke goed en de dame die in het begin (heel erg) zeurde gaf me later een compliment voor het gedrag van Khani,dat erg goed was ondanks het feit dat haar hengstige merrie in zijn buurt liep). Op deze foto zijn Frans en ik op mini-trektocht in onze provincie Drenthe. Frans is met Jack en ik dus met Khani.
Wij in een mini-tentje
Hier zijn Khani en ik in ons bos. Ik rijd hem met alleen een halsring. Dat gaat, maar nog niet 100% want Khani heeft soms een heel sterke mening waar hij naartoe wil en dat kan lastig zijn als ik het niet met hem eens ben ;-) Werk aan de winkel dus nog voor ons maar als ie wil kan hij heel goed op halsring worden gereden en dat is leuk!
In galop door het herfstbos, met enkel een halsring.
Happy met mijn kanjer!