Wij (Frans Veldman en Ilona Kooistra) zijn in 2002 begonnen met paardnatuurlijk.nl. In eerste instantie was dit puur een passionele hobbyblog. We verstrekten informatie over alles wat met het natuurlijk houden van en omgaan met paarden te maken heeft. Wist je dat het toen nog opzienbarend was om zonder een bit en hoefijzers te rijden? Dat er nog maar erg weinig mensen vraagtekens stelden bij het opsluiten van paarden op een stal of het verstrekken van een emmmer biks met weinig hooi en ga zo maar voort?
De kennis en interesse groeide en er ontstond de behoefte om er meer mee te gaan doen; Paard Natuurlijk VOF werd opgericht in 2004. Natuurlijk Bekappen werd een steeds groter onderdeel van Paard Natuurlijk; we schreven boeken, ontwikkelden cursussen en het bekappen kreeg op een gegeven moment een eigen url: www.hoefnatuurlijk.nl. Onze cursisten hadden moeite om aan goede bekapgereedschappen te komen maar wij losten dat probleem op door gereedschappen rechtstreeks bij de fabrikant te gaan kopen. Zo ontstond er langzamerhand ook een webwinkel(tje). De webwinkel werd later aangevuld met producten die we erg nuttig vinden en die we vaak zelf hebben ontwikkeld.
Hoe kwamen wijzelf eigenlijk bij die manier van denken over paarden?
Frans
Als professionele computernerd die zijn hele leven nog nooit in de buurt was geweest van een paard (maar wel altijd al dol was op dieren), is Frans als mid-dertiger in de jaren 90 in aanraking gekomen met deze bijzondere dieren. Wat een verademing na al die techniek.
Frans is van zichzelf behoorlijk eigenwijs en kritisch ingesteld. Hij had als begin twintiger tegen alle dringende adviezen vanuit de omgeving in, een antivirus-computerbedrijf opgezet en dat werd een groot en internationaal succes. Als mid-dertiger kwam hij erachter dat hij weliswaar hoog was geklommen en zich met de top van de antivirusindustrie kon meten, maar dat dit niet was zoals hij zijn leven verder wilde slijten. Want hij zat enkel en alleen achter zijn scherm te turen en zijn medewerkers aan te sturen. Dat bedrijf werd dus verkocht en eindelijk kwam daar tijd voor iets anders. Als je op die leeftijd daarna met paarden begint, dan is het logisch dat je veel kritischer vragen stelt dan een kind zou doen en de meeste mensen beginnen met paarden in hun kindertijd. Net zoals voor een kind, was ook voor Frans alles nieuw en hij wilde graag veel leren maar dingen voor 'waar' aannemen alleen maar omdat iemand het zei terwijl eigenlijk alle logica ervoor ontbrak, nee, dat doe je niet meer op die leeftijd...!
De vragen kwamen:
- "Maar waarom moet ik dan links opstijgen? Wat gebeurt er als ik dat rechts doe?"
- "Maar waarom moet een paard dan op stal? Slapen ze eigenlijk wel 's nachts?"
- "Maar waarom moeten er dan hoefijzers onder de hoeven? Zou dat niet eigenlijk erg oncomfortabel en ongezond zijn? Hoe zit dat dan met de doorbloeding en de schokdemping"
- "Waarom zou je paardenhoeven niet kunnen trainen net zoals een metselaar zijn handen kan trainen en eelt krijgt. Paarden in de natuur kunnen toch ook over harde ondergrond lopen?"
- "Waarom zou je een bak biks moeten geven, zou dat wel gezond zijn? Hoe werkt de vertering van voedsel eigenlijk bij paarden?"
- "Waarom zou ik met een scherp bit moeten rijden, een paard kan toch ook een vlieg voelen? Gaat het niet om communicatie en samenwerking?".
- "Hoe werkt dat eigenlijk met paarden, wanneer en hoeveel slapen ze en hoe belangrijk zijn onderlinge vriendschappen eigenlijk?"
- "Waarom zou je hengsten castreren en waarom haal je veulens zo abrupt bij de moeder weg, kan dat niet anders en is sex eigenlijk niet belangrijk voor paarden?"
- "...."
De logische antwoorden bleven uit.
Op die vraag "Maar waarom moet ik persé links opstijgen?", kon het antwoord vrij gemakkelijk worden achterhaald, ook al wist niemand die zo met nadruk vertelde dat je toch echt van links op moet stijgen, het zelf. Het blijkt dat dit vroeger (ja, heel vroeger!) in de cavalerie zo was want anders zat het zwaard in de weg. Sindsdien doet iedereen het zo en moet het zo. Ehm, wie rijdt er nog weleens met zwaard dan? Dat zet je dan toch aan het denken over al die andere dingen die moeten en de norm zijn en gewoon zo horen..
Toch kwamen lang niet alle vragen tegelijkertijd want in het begin wil je natuurlijk als volslagen nieuweling ook weer niet al te eigenwijs overkomen en probeer je gedeeltelijk toch maar vertrouwen te hebben in de 'deskundigen'. Maar hoe vaker hij een onbevredigend, onlogisch, tegen de natuur indruisend antwoord kreeg, hoe meer hij door kreeg dat er erg veel natte apen zijn in paardenland.
Daar komt bij dat hij het geluk had (ook al voelde dat toen niet zo) dat hij, zonder ook maar enige ervaring te hebben, een paard op zijn pad kreeg dat nogal, ehm, tegendraads was. Gekke Jack. Een grote sterke draver, net gestopt bij de drafbaan. Niemand kon hem aan. Een anti-paard bij uitstek, ontzettend dwars en niet-meegaand. Gewend dat trekken aan de teugels betekent dat hij erin moet hangen en keihard moet draven. Gewend aan mensen die onaardig voor hem waren en niet te vertrouwen zijn. Een paard dat in plaats van gedwee te worden zijn eigen tegendraadse ding ging doen. Dit is voor Frans de beste leermeester geweest want met Jack bereikte je helemaal niks met een bit, sporen en zweep ook al zegt de hele paardenwereld dat het zo hoort. Dat paard vertikte het gewoon. Die ging steigeren, blokkeren, rennen en links- in plaats van rechtsaf. Natuurlijk was dit van binnen een ontzettend lief dier is maar dat zat ver weggestopt onder allemaal lagen wantrouwen. Frans, de wizkid die gewend was dat als iets niet werkte, je het probleem gewoon even moest verhelpen en dat meestal met een paar drukken op de knop voor elkaar had. Met Jack niet, die deed het niet en hij wist niet hoe hij het moest oplossen. Dat was fascinerend en heeft achteraf gezorgd dat Frans zich enorm heeft verdiept in alles wat met paarden te maken had. Uiteindelijk heeft hij bij wijze van spreken een nieuwe programmeertaal gevonden waardoor het probleem toch op te lossen was. Want een paar jaar later reden de twee als mooi koppel met een losse teugel bitloos door het hele land. Door te kijken naar de natuur van een paard en met een paard samen te werken in plaats van hem met geweld proberen te overheersen, kwam er een mooie samenwerking.
Er kwam een tweede paard bij, Harisha, een draver-Arabier. Frans heeft haar volgens dezelfde methode met veel succes zelf ingereden. Ze heeft nooit iets anders geleerd dan Natural Horsemanship, en dat is goed merkbaar! Ze is te sturen, stoppen, te versnellen, etc. "met je vingertoppen". Vederlicht! Zo licht zelfs dat ze, na enige oefening en in een meewerkende bui, geheel "zonder iets" is te rijden in het bos. Zie ook de foto. Een bit heeft er nog nooit ingezeten...
Frans schreef een hobbyblog en in 2002 stuitte Ilona hierop...
Ilona
De mail die ik Frans stuurde was ongeveer zo: "Het is nu drie uur 's nachts en ik heb alles van je blog gelezen. Wat een interessante materie! Ik heb een verzorgpaard waar ik me ernstig zorgen om maak, ze staat op ijzers en haar hoeven zijn verschrikkelijk, het zijn eendensnavels. Het is erg moeilijk om goede informatie te vinden en al zoekende kwam ik op jouw pagina. Je woont niet heel ver weg, mag ik alsjeblieft langskomen zodat je naar haar hoeven kunt kijken? Misschien kunnen we daarna dan ook nog een stukje rijden in het bos want pijn heeft ze (nog) niet."
Zo gezegd, zo gedaan. Het klikte enorm en niet veel later woonden we samen en toverden we de blog om in een heuse website. We lazen alle interessante boeken over natuurlijk paardenhouden en beten ons er echt in vast. Er was alleen in het Engels veel te lezen, Nederland liep echt verschrikkelijk achter. Voor mij persoonlijk was het deel 'hoefbevangen' iets waar ik me echt in vastbeet want in mijn leven had ik erg veel pech gehad met paarden. Ik was als 11-jarige hopeloos besmet geraakt met het paardenvirus en had geen eigen paard maar altijd verzorgpaarden. Die werden steevast verkocht als ik er een band mee had en dat was voor mij echt een ramp.
Als 17-jarige had ik genoeg gespaard om een paard te kunnen kopen en onderhouden zodat ik niet weer bij mijn lieveling zou worden weggerukt. Wat gebeurde er? Hoefbevangen (ja DUH, dat paard stond op een grote vette koeien-weide!!!). Advies: "in laten slapen, dit paard wordt niet meer beter, hier is niets aan te doen". Nergens goede informatie te vinden, ik ben er zelfs voor met de trein naar de bibliotheek in Groningen gegaan. Meerdere klinieken, dierenartsen en hoefsmeden gevraagd en allemaal adviseerden ze hetzelfde en niemand kon me helpen. Als ik toen had geweten wat ik nu wist, had ik mijn paard niet hoeven laten inslapen!!! Maar het is niet voor niets geweest want hierdoor ben ik wel alert geworden, ging ik zoeken toen ik de hoeven van mijn nieuwe (toch maar weer verzorg) paard niet vertrouwde. Frans is hierdoor op mijn pad gekomen en samen hebben we ons nog veel meer verdiept in ingewikkelde hoevenmaterie en deze toch wel lastige materie simpel gemaakt voor een groot publiek. De grote aantallen mailtjes van mensen door de jaren heen die dingen schrijven als "Mijn paard was hoefbevangen en ik dacht dat ik hem moest laten inslapen maar dankzij de informatie op jullie website is mijn paard weer helemaal de oude geworden" die maken het verdriet van toen, en het gevoel van "Had ik toen maar geweten wat ik NU weet", wel veel zachter! Youri bedankt.
We lazen alles wat interessant was over paarden en Frans combineerde dat met zijn toch al bijzonder grote algemene en natuurkundige kennis. Hij is iemand die erg goed kan lezen en van ingewikkelde materie een gemakkelijke begrijpelijke tekst kan maken die geschikt is voor een breed publiek. Dat in combinatie met een heel grote nieuwsgierigheid en een enorme focus, zorgde dat we in relatief korte tijd behoorlijk wat hebben bereikt.
Het verzorgpaard waardoor ik destijds tot diep in de nacht doorlas op Frans zijn blog, is Baladeika, een Arabische merrie. Een keisnelle hittepetit waarmee ik 60 km per uur heb geklokt over de renbaan. Echt een super snelle dame die niet wilde stoppen op een bit, ik had er gewoon helemaal niks over te zeggen. Wel mooi, die paarden die je leren dat dwang niet de oplossing is...! Want als je zag hoe we later reden, met een touwhalstertje met zachte neusband, dan zou je niet zeggen dat we ooit -met bit- behoorlijke onenigheid hadden over hoe hard we waar naartoe gingen. Met Baladeika heb ik geluk gehad, ik kon haar kopen van de eigenaar en ze staat tot op de dag van vandaag nog steeds op de boerderij en maakt het goed.
Heb je ook problemen met je paard? Zowel Frans en ik hebben de problemen die we met onze paarden hadden, verholpen door het Parelli-programma te volgen, echt een aanrader! Mocht je het nog niet kennen, dan zou ik je aanraden daar even op te zoeken.
De paarden
Goed, Jack (draver) en Harisha (draver x Arabier) hebben we dus al geïntroduceerd. Zij woonden al op de boerderij voordat ik Baladeika meenam. Eigenlijk wilden we heel graag een natuurlijker kudde met een hengst. Dus we kochten een tweejarige Arabische hengst, Khani. Holy moly wat een kanjer! Een prachtig dier en een geweldig cool karakter. Erg stoer, niks bang voor plastic zakjes. Voordat we Khani hadden, vroegen we ons altijd af waarom de cavalerie vroeger niet gewoon een witte plastic zak bij zich had in plaats van een zwaard, dat zou veel effectiever zijn om de paarden van de tegenstanders mee weg te jagen. Maar het bleek dat ze vroeger op hengsten reden en zoals we zelf ontdekten: hengsten zijn veel minder schrikachtig. Wat Khani betreft zijn er ook helemaal geen mumsels tussen de struiken verstopt (Baladeika en Harisha zijn hier allebei wel echt van overtuigd!).
Onze twee hengsten stonden 24-7 samen met hun merries en waren zoals je kunt verwachten echt wel heel erg blij. Denk je nou echt dat je dan nog vervelend hengstengedrag hebt? Echt niet, ik reed Khani met loshangend touwtje in een groep wildvreemde merries, er was zelfs een keertje eentje hengstig en hij deed niets! Onze merries zelf waren ook veel relaxter geworden in deze gemengde kudde trouwens (wist je dat het de merrie is die bepaalt of ze wel of geen zin heeft, en die bedelt om gedekt te worden als dat wel zo is en dat het er heel lief en schattig aan toegaat zodra de paarden aan elkaar zijn gewend en een hechte groep vormen?) Dat 'vervelende' merriegedrag eens in de drie weken was mooi weg! Toch werd het op een gegeven moment wel lastig met Jack, want Khani vond na een aantal jaar dat een ruin een nep-hengst is die er niet bijhoort. Dus toen moesten we twee groepen maken. Met Khabal die in de groep van Jack bleef is het ook niet helemaal probleemloos gegaan maar Khani, Harisha en (later ook) Baladeika, zijn een mooie kudde met een leuke interactie. Ons eerste idee om maximaal 6 paarden te huisvesten op ons terrein, is achteraf niet zo goed geweest. Ons terrein is er te klein voor. We hebben 2 hectare, waarvan ongeveer 1,5 voor de paarden is en die hoeveelheid is te klein gebleken voor 6 paarden. Camee, Khabal en Jack zijn uiteindelijk in 2015 verhuisd naar een natuurgebied in de Veluwe. Een begrazingsproject van vele vele hectares bos, heide en grasland van natuurmonumenten waar wel voldoende wordt bijgevoederd in de winter en waar ook een oogje in het zeil wordt gehouden op de gezondheid. Paard Natuurlijk Paradijs!
Ingrid
In 2010 is Ingrid bij ons gekomen als bijrijder voor Harisha omdat die wel wat extra beweging kon gebruiken met haar ronde vormen ;-) Voor ons was een bijrijder ook praktisch voor de vakantie. Ingrid is moeder van drie kinderen, ze heeft op een standaardmanege leren rijden maar is uitermate enthousiast over natural horsemanship en wil alles leren en doet alles met super veel enthousiasme en vrolijkheid. Ze komt ook altijd, weer of geen weer en altijd met een lach op haar gezicht. In 2014 is ze begonnen om ook in de webwinkel te werken, in eerste instantie vooral voor tijdens onze vakanties. Ze doet ook dit met veel plezier en groot enthousiasme. Inmiddels is Ingrid geen medewerker meer maar heeft zij haar eigen fulfilmentbedrijfje opgericht waarmee ze de webwinkel van Paard Natuurlijk verzorgt. Frans en ik zijn zelf dus nog gewoon eigenaar van Paard Natuurlijk maar Ingrid verzorgt de verzendingen en beantwoordt de vragen van de klanten. Zij woont tegenwoordig zelfs in 'ons' huis want wij hebben ons huis verkocht en wonen sinds 2018 niet meer in Nederland. Onze prachtige paarden en dierbare katten zijn in 'onze' boerderij gebleven omdat het voor hen beter was om in hun vertrouwde omgeving te blijven. Het was echt een moeilijke beslissing maar we weten dat de dieren in goede handen zijn...!
