Liesbet schreef op zondag 17 december 2006, 17:03:
> Piet schreef op zondag 17 december 2006, 16:25:
>
>> Rtl 4, Horse en co. met Ankie van Grunsven.
>> Je zoekt een Quarterhorse. Keus uit drie paarden, dan kies
>> je toch gewoon de jongste van 2,5 jaar, die al helemaal
>> ingereden is, zo lekker vlot is en zo keurig stopt?
>> Hoe kan dit nu verkeerd zijn als het boegbeeld van de
>> Nederlandse paardensport, dit op tv in haar eigen programma
>> staat toe te juichen?
>>
>> Piet
Over kraakbeen en groeiplaten
Sommige mensen weten vaag dat "de groeiplaten moeten gesloten zijn" - en situeren die groeiplaten ergens in de knie‘n. Die groeiplaten, die liggen eigenlijk onderaan het radius-ulna-been, net boven de voorknie - zie de anatomische tekening hierbij. Vandaar dat mensen wel eens zeggen dat "de knieën moeten gesloten zijn". Wat eigenlijk wil zeggen dat het glijdende, samendrukbare kraakbeen moet verbenen zodat de groeiplaten één geheel worden met het been.
Wat de meeste mensen zich niet realiseren is dat er een groeiplaat is aan het einde van ELK been - en dat sommige benen (zoals het heupbeen) zelfs meerdere groeiplaten hebben. Dat betekent niet dat je moet wachten tot elke groeiplaat is samengevoegd met z'n been, maar wel dat hoe langer je wacht, hoe beter het is voor het welzijn van je paard. Als je ongeveer weet wanneer, en in welke volgorde die groeiplaten sluiten, kan je daaraan je trainingsschema aanpassen - want hoe je paard er langs buiten uitziet heeft werkelijk niks te maken met hoe het daar vanbinnen zit. Er zijn rassen (zoals de Quarter Horses) die zodanig naar een bepaald exterieur zijn gefokt, dat ze er volwassen uitzien lang VOOR ze dat werkelijk zijn. Mensen die dan geen besef hebben van de anatomie van hun paard - of gewoon alleen oog hebben voor het zo snel mogelijk bereiken van een bepaalde klasse in hun discipline, brengen het welzijn van hun paard in gevaar.
Van onder naar boven
Het sluitingsproces van de groeiplaten gebeurt van onder naar boven.
1. De enige groeiplaat die gesloten is bij de geboorte is die van het hoefbeen. Dat betekent om te beginnen al dat dat hoefbeen ook nooit meer groter wordt, alleen dikker rondom (maar dat is een ander groeiproces).
2. Tussen geboorte en zes maanden: kroonbeen
3. Tussen zes maanden en een jaar: kootbeen
4. Tussen 8 maanden en 1,5 jaar: pijpbeen
5. Tussen 1,5 en 2,5 jaar: voorknie
6. Tussen 2 en 2,5 jaar: radius-ulna
7. Tussen 2,5 en 3 jaar: ulna/femur, het gedeelte dat het gewicht draagt, bovenaan het radiusbeen, en de tibia
8. Tussen 3 en 3,5 jaar: humerus en de onderkant van de femur
9. Tussen 3 en 4 jaar begint het bekken te sluiten, te beginnen met de uiteinden van zitbeen, darmbeen en heligbeen .
10. Tussen 3,5 en 4 jaar: het onderste gedeelte (dat het gewicht draagt) van het schouderblad
11. ...en de bovenste halswervels.
12. Nu pas, vanaf 4-jarige leeftijd, begint de rest van het achterbeen te sluiten: spronggewricht eerst, dan de groeiplaat tussen fibula en tibia.
Niet voor niets was het al in de 18de eeuwse literatuur verboden met jongere paarden te ploegen, door diepe modder te gaan (veldslagen), of te springen.
13....en het allerlaatste - de wervelkolom.
Tussen elke van de 32 wervels zitten groeiplaten - de belangrijkste groeiplaten zitten in het midden, om het centrum te overkappen. Die laatste groeiplaten worden ten vroegste gesloten op... 5 1/2 jaar oud. Meer nog: hoe groter je paard is, en hoe langer z'n nek, des te langer duurt het voor de groeiplaten sluiten. Voor een hengst tel je er nóg eens zes maanden bij, en dat brengt ons op een schokkend rekensommetje: een warmbloed ruin van 1.75 schofthoogte is pas volgroeid op z'n 8 jaar. Nog even stilstaan bij die ruggengraat...
Dat die wervelkolom zo laat sluit, is relevant voor ons trainingsschema omwille van twee redenen:
1. Geen enkel ander gewricht heeft 32 groeiplaten.
2. De groeiplaten in alle andere gewrichten liggen min of meer dwars op de richting van het te dragen gewricht - en kunnen dus beter tegen de last van dat gewicht; de groeiplaten van de ruggengraat liggen parallel, mee in de richting van het gewicht. Het is dus niet moeilijk om een paardenrug te verrekken (die groeiplaten te verplaatsen) - veel makkelijker dan de beengewrichten bijvoorbeeld.
3. De allerlaatste groeiplaat is die aan de basis van de hals - vandaar dat je in geen geval de nek van een jong paard mag omtrekken, of er veel teveel spanning opzetten (zoals veel te vroeg in een opgerichte houding rijden of 'm aanbinden zonder hem te leren wat hij moet doen als hij de neiging krijgt om te gaan tegentrekken).